กระบวนการที่จำเป็นในการแก้ปัญหามี 4 ขั้นตอน ดังนี้คือ
         1)  การทำความเข้าใจปัญหา
              - ทำความเข้าใจถ้อยคำต่าง ๆ ในปัญหา
              - แยกแยะให้ออกว่าสิ่งที่ต้องการหาคืออะไร
              - ข้อมูลและเงื่อนไขกำหนดให้มีอะไรบ้าง เพียงพอที่จะหาคำตอบได้หรือไม่         
         2) การวางแผนในการแก้ปัญหา แบ่งได้ 2 กรณีคือ
              2.1  มีประสบการณ์ในการแก้ปัญหาในลักษณะนั้น ๆ มาก่อน
                    - พิจารณาสิ่งที่ต้องการหา
                    - เลือกปัญหาเก่าที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับปัญหาที่จะแก้ ทำให้ได้แนวทาง
                    - ปรับปรุงแนวทางในการแก้ปัญหาเก่าให้สอดคล้องเหมาะสมกับปัญหาใหม่
                    - วางแผนแก้ปัญหา
              2.2  ไม่มีประสบการณ์ในการแก้ปัญหาลักษณะนี้มาก่อน
                    - พิจารณาสิ่งที่ต้องการหา
                    - หาวิธีการเพื่อให้ได้ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งที่ต้องการหากับข้อมูลที่มีอยู่
                    - พิจารณาดูว่า ความสัมพันธ์นั้นสามารถหาคำตอบได้หรือไม่ ถ้าไม่ได้ต้องหาข้อมูลเพิ่มเติม หรือหาความสัมพันธ์ในรูปแบบอื่น
                    - วางแผนแก้ปัญหา
               2.3  ดำเนินการแก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้ เมื่อวางแผนเสร็จแล้วก็ดำเนินการแก้ปัญหา ตามแผนที่วางไว้ ระหว่างการดำเนินการ
ถ้าเห็นแนวทางอื่นที่ดีกว่า ก็สามารถนำมาปรับเปลี่ยนได้
               2.4  ตรวจสอบการแก้ปัญหา เมื่อได้วิธีการแก้ปัญหาแล้ว จำเป็นต้องตรวจสอบว่า วิธีการที่ใช้ให้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องหรือไม่         

      (3) ดำเนินการแก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้  
          เมื่อได้มีการวางแผนแล้วก็ดำเนินการแก้ปัญหา ระหว่างการดำเนินการแก้ปัญหา อาจทำให้เห็นแนวทางที่ดีกว่าที่คิดไว้ก็สามารถ ปรับเปลี่ยนได้

      (4)  การตรวจสอบ  เป็นขั้นตอนสุดท้ายที่จำเป็นต้องมีการตรวจสอบผลลัพธ์ว่า ได้ดำเนินการ แก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้ถูกต้องหรือไม่ กระบวนการแก้ปัญหา สามารถสรุปออกมาเป็นแผนภาพดังนี้

              
         รูปที่ 1 แสดงกระบวนการแก้ปัญหา