ในชีวิตประจำวัน ทุกคนต้องเคยพบกับปัญหาต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นปัญหาด้านการเรียน การเงิน การงาน หรือแม้แต่การเล่นเกม เมื่อพบปัญหาแต่ละคนจะมีวิธีการแก้ปัญหาที่แตกต่างกัน ซึ่งแต่ละวิธีการอาจให้ผลลัพธ์ที่เหมือนหรือแตกต่างกันเล็กน้อย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ของบุคคลนั้น อย่างไรก็ตาม หากเรานำวิธีการแก้ปัญหาต่างวิธีเหล่านั้นมาวิเคราะห์ให้ดี จะพบว่า สามารถสรุป วิธีการเหล่านั้นเป็นทฤษฎี ซึ่งมีรูปแบบที่แน่นอนได้ดังนี้

       1) การลองผิด-ลองถูก   เป็นวิธีการแก้ปัญหาแบบพื้นฐานที่สุด คือ สิ่งใดผิดก็จะละเว้นไม่กระทำ สิ่งใดถูกก็จะเก็บเป็นฐานความรู้ ไว้เป็นแหล่งข้อมูลสำหรับการแก้ปัญหาในโอกาสต่อไป
         2) การใช้เหตุผลประกอบการแก้ปัญหา ในบางกรณีผู้เรียนสามารถให้เหตุผลได้ว่า ทำไมจึงคิด หรือทำเช่นนั้น  ซึ่งรูปแบบของการให้ เหตุผลประกอบการแก้ปัญหาของแต่ละคน อาจแตกต่างกัน แต่มีวิธีหนึ่งที่พบบ่อยคือ วิธีขจัด (Method of elimination) กล่าวคือ เราจะเลือก เฉพาะข้อมูลที่อาจเป็นไปได้ไว้ แล้วค่อยพิจารณาขจัดกรณีที่เป็นไปไม่ได้ทิ้งไปเรื่อย ๆ จนเหลือกรณีที่เป็นไปได้
         3) การใช้ตารางหาความสัมพันธ์ของข้อมูล ซึ่งบางปัญหาไม่สามารถขจัดให้เหลือกรณีเดียว ได้  แต่อาจทำให้เหลือน้อยกรณีที่สุด แล้วพิจารณาความเป็นไปได้ของแต่ละกรณี โดยใช้ตารางหาความ สัมพันธ์ของข้อมูล

ตัวอย่างการแก้ปัญหา เล่นเกมทายใจ
กติกา 1. ใช้ผู้เล่น 2 คน คือ ผู้กำหนด และ ผู้ทาย
          2. คนที่ 1 เป็นผู้กำหนดตัวเลข 3 ตัวที่ไม่ซ้ำกัน โดยเลือกจากกลุ่มตัวเลข 1 - 9
          3. คนที่ 2 เป็นผู้ทายตัวเลข 3 ตัว ที่ไม่ซ้ำกันให้ถูกต้องตามที่คนที่ 1 กำหนดไว้
          4. หลังจากที่ผู้ทาย ทายเลขในแต่ละครั้ง ผู้กำหนดต้องบอกว่า ตัวเลขที่ทายมาทั้ง 3 ตัวนั้น มีทายถูกต้องกี่ตัว หรือ
          5. ในกรณีที่ตัวเลขที่ทายมาถูกตำแหน่งด้วย ก็ต้องบอกว่าถูกตำแหน่งกี่ตัว

ตัวอย่างเช่น
           1. ตัวเลขที่กำหนดไว้เป็น 815
           2. ผู้ทายทายว่า 123
           3. ผู้กำหนดต้องแจ้งว่า ตัวเลขที่ทายนั้นถูก 1 ตัว แต่ไม่ถูกตำแหน่ง

ตารางที่ 1 แสดงข้อมูลการเล่นทายใจ